Glosario: A Terra e a súa dinámica (II)

- Altiplanicie ou altiplano
- Andesita
- Aplito
- Basalto
- Buzamento
- Chaira ou planicie
- Cordilleira
- Cuarcita
- Depresión geográfica
- Erosión
- Fenocristal
- Filita
- Fosa tectónica
- Fosa oceánica
- Gneis
- Granito
- Illa
- Mármore
- Metamorfismo
- Pegmatita
- Peridotita
- Plataforma continental
- Relevo terrestre
- Rocha
- Textura

A Terra e a súa dinámica (I)

O interior da Terra

Mina de ouro Tautona (Sudáfrica): 3500 metros de profundidade

Tecnoloxía actual: Sondaxes ata 13000 metros de profundidade

Raio medio da Terra: 6371 km

Así é a Terra por dentro

Codia: Ata os 40 km de espesor

Descontinuidade de Mohorivicic entre a codia e o manto

Manto: Dende os 40 km ata os 2900 km de espesor

Descontinuidade de Gutenberg entre o manto e o núcleo

Núcleo: Dende os 2900 km ata os 6371 km de espesor

Núcleo externo: Dende os 2900 km ata os 5100 km de espesor (líquido)

Núcleo interno: Dende os 5100 km ata os 6371 km de espesor (sólido)

Ondas sísmicas

Vibracións que se producen no interior da Terra

Sismógrafos: Aparellos que rexistran as vibracións

Sismograma: Representacións gráficas que fan os sismógrafos

Tipos

Ondas P: Son as máis rápidas

Teñen maior velocidade nos sólidos

Nos líquidos propáganse a menor velocidade

Ondas S: Máis lentas cás ondas P

Propáganse nos medios sólidos

Nos medios líquidos non se propagan

As placas tectónicas

Litosfera

É a capa máis externa da Xeosfera

Continental

Oceánica

Formada pola codia e a parte máis externa do manto

Placas tectónicas ou litosféricas

Cada un dos anacos que forman a litosfera

Están dispostas coma un crebacabezas

Móvense moi lentamente

Dan lugar a fenómenos xeolóxicos

Principais placas tectónicas

Norteamericana

Eurasiática

Arábiga

India

Filipina

Indoaustraliana

Africana

Antártica

Sudamericana

Scotia

Nazca

Cocos

Pacífica

Juan de Fuca

Caribe

Tipos de bordos entre dúas placas

Converxentes

Converxen dúas placas

Poden dar lugar a

Cordilleiras montañosas

Terremotos

Volcáns

Diverxentes

As placas sepáranse

A lava que flúe, arrefría e solidifícase

Fórmanse así as rochas volcánicas da codia oceánica

Pasivos

As placas móvense lateralmente

Poden dar lugar a

Terremotos

Fallas

Os bordos das placas son as rexións de maior actividade xeolóxica interna da Terra, volcánica e sísmica

O movemento dos continentes

Renacemento

Leonardo da Vinci (ss. XV e XVI)

Intuíu os movementos dos continentes e os cambios do nivel do mar

Giordano Bruno (s. XVI): Acusado de herexía polas súas ideas sobre o Universo e a dinámica da Terra

Dixo que os continentes e os océanos cambiaran moitas veces de posición ó longo da historia da Terra

Século XIX

Antinie Snider Pellegrini

Argumentou que os continentes actuais procedían da fragmentación dun xigantesco

Século XX

Deriva continental: Wegener

Dixo, que no pasado existiu un xigantesco continente (Panxea), que se rompeu en novos bloques continentais e que se foron desprazando ata a súa posición actual

Teoría das placas tectónicas: Wegener e John Tuzo Wilson

Na segunda metade do século XX, o coñecemento dos fondos oceánicos e dos procesos xeolóxicos que se dan neles fixo nacer esta teoría, que retomou a idea da deriva continental de Wegener

Volcáns

Orificios ou gretas polos que se expulsan ao exterior os materiais fundidos ou magmas procedentes do interior da Xeosfera

Tipos

Subaéreos: A súa actividade ten lugar en áreas terrestres

Submarinos: A súa actividade ten lugar baixo a superficie do mar

Partes

Cámara magmática: Lugar onde se atopa o magma

Cheminea volcánica: Conducto polo que ascende o magma e que comunica a cámara magmática có cráter

Cráter: Orificio por onde saen ó exterior os materiais fundidos

Coadas de lava: Materiais fundidos que se deslizan polas ladeiras do volcán

Cono volcánico: Montaña volcánica formada por acumulación de coadas e outros productos

Productos expulsados

Piroclastos (sólidos)

Bombas volcánicas

Grandes bloques de material fundido que solidificou no aire, despois de ser expulsado de forma violenta polo volcán (algunhas poden pesar máis dunha tonelada)

Lapilli

Fragmentos de tamaño pequeno (de 2 a 64 mm. de diámetro) e de orixe similar á das bombas

Cinzas volcánicas

Partículas moi finas que lanza o volcán a gran altura (menos de 2 mm. de diámetro)

Lavas (líquidos)

Fórmanse cando o magma alcanza a superficie terrestre e perde a maior parte dos seus gases. Flúen, como os ríos, ata que se arrefrían e se consolidan

Gases volcánicos (gasosos)

Libéranse cando o magma chega a superficie terrestre

Este proceso de liberación pode ser tranquilo ou violento

Os principais gases son o vapor de auga, o dióxido de carbono e o dióxido de xofre

Riscos

Lavas

Gases volcánicos

Fluxos piroclásticos ou nubes ardentes

Lahares

Fórmanse nos volcáns que teñen neve no seu cume. Cando o volcán derrete a neve polas elevadas temperaturas dos productos expulsados, fórmanse ríos de lama

Zonas de risco

Volcáns de bordos de placa: Cordilleira dos Andes

Cimborazo

Cotopaxi

Volcáns de interior de placa

Illas Canarias

Hawaii

Predicción volcánica

Prevención volcánica

Terremotos

Tamén se chaman movementos sísmicos ou sismos

Son sacudidas bruscas de intensidade variable e, xeralmente, de curta duración

As zonas de maior actividade sísmica localízanse nos bordos das placas

Estudio

Dous parámetros

Intensidade

Medida baseada nas sensacións percibidas polas persoas

Escala M.S.K. de intensidade

Vai dende o grao I (menor intensidade) ó grao XII (máxima intensidade)

Magnitude

Mide a cantidade de enerxía liberada no terremoto

Escala de Richter

Vai dende o grao 1 (mínima intensidade) e non ten límite superior

Os terremotos máis grandes tiveron magnitudes próximas ó grao 9

Hipocentro

Tamén chamado foco sísmico

Lugar no interior da Terra onde se orixina o terremoto

Epicentro

Primeiro punto da superficie terrestre no que se percibe o terremoto

Riscos

Destrucción de edificios

Roturas de conducción de gas e electricidade

Incendios

Inundacións por rotura de presas

Tsunamis ou maremotos

Prevención

A prevención é moi complexa

Elaboración de mapas sísmicos

Construcción de edificios sismorresistentes

Desenvolvemento de programas de Protección Civil

Glosario: A Terra e a súa dinámica (I)

- Bomba volcánica
- Cámara magmática
- Cinza volcánica
- Coada de lava
- Codia terrestre
- Convección
- Cráter
- Deriva continental
- Descontinuidade de Gutenberg
- Descontinuidade de Mohorovicic
- Dorsal oceánica
- Epicentro
- Escala M.S.K
- Escala Richter
- Falla
- Hipocentro
- Lahar
- Lapilli
- Lava
- Litosfera
- Litosfera continental
- Litosfera oceánica
- Magma
- Manto terrestre
- Maremoto
- Núcleo da Terra
- Onda sísmica
- Piroclasto
- Placa tectónica ou litosférica
- Sismógrafo
- Sismograma
- Terremoto ou sismo
- Tsunami
- Volcán
- Xeosfera

Desplazamiento de las placas tectónicas

Volcán submarino

Erupción en Chaitén

Terremoto en Japón

Detector de sismos en Japón

Terremotos en Japón

Terremoto. Escala e Magnitide Richter

Afrontamento de placas tectónicas