A Terra e a súa dinámica (II)

O relevo terrestre

Que é o relevo?

É a consecuencia de numerosos procesos xeolóxicos (endóxenos e esóxenos), que se deben á enerxía interna da Terra e a enerxía do Sol

Tipos de relevo

Das áreas emerxidas

Cordilleiras montañosas

Relevos orixinados pola converxencia de placas tectónicas

Chairas ou planicies

Son zonas moi chas ou lixeiramente accidentadas

Altiplanuras

Son chairas que se atopan a certa altura sobre o nival do mar

Moi abundantes na Península Ibérica

Depresións

Son áreas máis deprimidas cós relevos circundantes

Destacan as depresións dos grandes ríos (Ebro, Douro,...)

Das áreas mergulladas

Plataformas continentais

Constitúen a continuación dos continentes baixo as augas mariñas

Esténdense ata os 200 metros de profundidade

Dorsais

Extensos relevos submarinos de orixe volcánica

Elévanse entre 2000 e 3000 metros sobre o fondo oceánico

Recorren amplamente o fondo dos océanos Atlántico, Pacífico e Índico

A parte central das dorsais está ocupada por unha depresión chamada rift

Chairas abisais

Son enormes depresións nos fondos oceánicos

Nelas deposítanse capas de sedimentos

Fosas

Depresións alongadas e estreitas de grande profundidade

A das Marianas supera os 10000 metros

Illas

Fórmanse pola acumulación dos productos expulsados polos volcáns submarinos

Outeiros volcánicos

Fórmanse pola acumulación dos productos expulsados polos volcáns submarinos

As rochas do relevo

Esóxenas ou sedimentarias

Fórmanse en procesos xeolóxicos externos (esóxenos), que teñen lugar na superficie terrestre ou a pouca profundidade, como consecuencia da acción da atmosfera, da hidrosfera e dos seres vivos

Endóxenas

Fórmanse en procesos xeolóxicos internos (endóxenos), que teñen lugar no interior da xeosfera, como consecuencia da enerxía interna da Tarra

Magmáticas

Fórmanse por magmatismo (arrefriamento de magma)

Metamórficas

Orixínanse por metamorfismo (altas presións e temperaturas)

O ciclo litolóxico das rochas

O ciclo litolóxico é o conxunto de procesos xeolóxicos por medio dos que cada un dos tres grandes grupos de rochas (magmáticas, metamórficas e sedimentarias) se forman a partir dos outros dous

Deformación das rochas

Dobras

Elementos

Charneira: Zona de máxima curvatura

Liña de charneira: A que une os puntos da charneira

.Plano Axial: É o que contén tódalas liñas de charneira

Flanco

Limbo

Buzamento: É o ángulo que forman as superficies dos flancos cun plano horizontal

Núcleo: É a parte máis interna dunha dobra

Tipos

Antiformes ou anticlinais: A convexidade está dirixida cara arriba

Sinformes ou sinclinais: A convexidade está dirixida cara a abaixo

Fracturas

Tipos

Diáclases: Son fracturas nas que non se produce movemento relativo entre os dous bloques

Fallas: Son fracturas nas que se produce movemento relativo entre os dous bloques

Elementos

Plano de falla: É o plano de fractura

Bloque afundido: Móvese cara a abaixo

Bloque levantado: Móvese cara a arriba

Salto de falla: É a distancia, media sobre o plano de falla, que separa dous puntos que se atopan unidos antes de producirse a fractura

Buzamento: É o ángulo que existe entre o plano de falla e un plano horizontal imaxinario

As rochas magmáticas

Orixe: Os magmas son masas de minerais fundidos, xeralmente de composición silicatada, que conteñen algúns cristais sólidos e gases (sobre todo, vapor de auga)

Tipos

Plutónicas ou intrusivas: Orixínanse cando o magma se arrefría lentamente no interior da xeosfera

Volcánicas ou efusivas: Xéranse cando o magma alcanza a superficie terrestre e se transforman en lavas

Depósitos das rochas magmáticas

Plutóns: En zonas profundas da litosfera

Diques: En gretas ou fisuras

Lacólitos: Entre as capas de rocha encaixante

Depósitos das rochas volcánicas

Coadas

Principais

Plutónicas

Granito

Peridotita

Pórfiro cuarcífero

Sienita

Pegmatita

Aplito

Volcánicas

Basalto

Andesita

Vidros volcánicos

As rochas metamórficas

Metamorfismo: É a transformación, en estado sólido, de rochas xa existentes que son sometidas ás elevadas temperaturas e presións do interior da litosfera

Factores

Presións elevadas

Temperaturas altas

Tipos

Metamorfismo dinamotérmico: Prodúcese en zonas amplas onde converxen dúas placas tectónicas

Metamorfismo térmico: Débese ás altas temperaturas que subministran os magmas

Principais

Rochas foliadas

Lousa

Xisto

Filita

Gneis

Rochas non foliadas

Mármore

Cuarcita